czwartek, 24 września 2015

Jak wyglądała prawdziwa sułtanka Hurrem ?



Autor nieznany - z książki Tatarzy, L.Pohorodecki Książka i Wiedza, Warszawa 1971


XVI wieczny portret Roksolany


XVI wieczny obraz olejny sułtanki Hürrem pod tytułem Rossa Solymanni uxor


XVIII wieczny obraz olejny Rossa Solymannı Vxor (żona Sulejmana Roxelana)


Drzeworyt Johann Theodor de Bry (1596), portret Sułtanki Roxolany
XVI wieczny obraz olejny na drewnie Sułtanki Hurrem

XVII wieczny obraz Rossa kobieta Sulejmana

Obraz Tycjana - około 1550 La Sultana Rossa ( Sułtanka przy stole)

prawdopodobnie portret Roxolany

środa, 23 września 2015

Roksolana, czyli Hurrem z serialu Wspaniałe Stulecie

Poniższe informacje w większości pochodzą z polskiej, angielskie i tureckiej wersji Wikipedii.


Muzeum Pałac Topkapi w archiwum "Ross Solymann VX jest zatytułowany" Portret Roxelana. 

Hürrem Sultan 
zwana również La Rossa lub Roxelana, Churrem ( w serialu Wspaniałe Stulecie- Aleksandra)
Pełne nazwisko jako sułtanki z tytułami to: Devletlu İsmetlu Hürrem Haseki Sultan Aliyyetü'ş-Şân Hazretleri.
Imię Hürrem, nadane przyszłej sułtance w haremie, oznaczało „radosna”, „pogodna”, „kwitnąca”. 
Urodziła się prawdopodobnie w 1502-1504 roku w Rohatyniu ( teren obecnej Ukrainy, a kiedyś Państwa Polskiego)
 Zmarła 15 kwietnia 1558 w Istambule w wieku 54-56 lat.
Na mapie zaznaczony Rohatyń

Od około 1520 roku była konkubiną Sulejmana I Wspaniałego, później została jego prawną małżonką (od 19 marca 1534).
XVI wieczny obraz olejny Roksolana

Dzieci:
1. syn Mehmed (1521-1543)
2. córka Mihrimah (1522-1578)
3. syn Abdullah (1522 - 1524)
4. syn Selim (1524-1574), następca Sułtana Sulejmana
5. syn Bayezid (1525-1561)
6. syn Cihangir (1531- 1553)

Prawdopodobnie była córką ruskiego kapłana prawosławnego (popa) z Rohatyna leżącego na Rusi Czerwonej (ówcześnie terytorium Królestwa Polskiego, współcześnie Ukrainy). Według XIX-wiecznej literatury Roksolana urodziła się jako Anastazja (Nastia) lub Aleksandra Lisowska. W młodym wieku trafiła do niewoli tureckiej w czasie najazdu Tatarów na Rohatyn ( około 1520 roku) Właśnie około 1520 r. trafiła do sułtańskiego seraju. 
W 1521 urodziła syna Mehmeda. Miała doprowadzić do usunięcia dotychczasowej żony sułtana Mâhidevrân od łask Sulejmana. Swój silny wpływ na Sulejmana wykorzystała do zapewnienia następstwa tronu jednemu ze swoich synów. Urodziła sułtanowi po Mehmedzie kolejno córkę Mihrimah i synów Abdullaha (zmarłego w dzieciństwie), Selima (przyszłego władcę), Bajazyda i Dżihangira. W walce o wpływy na dworze doprowadziła do zamordowania najstarszego syna Sulejmana (ze związku z Mâhidevrân), Mustafy (1553), oraz wielkiego wezyra Ibrahima (1536).


Autor nieznany - z książki Tatarzy, L.Pohorodecki Książka i Wiedza, Warszawa 1971

Zmarła 15 kwietnia 1558 i została pochowana w Stambule, przy meczecie Sulejmana.
Wraz z mężem stała się bohaterką wielu utworów artystycznych, m.in. symfonii C-dur Haydna z 1777. Roksolana była adresatką listów i poezji miłosnej Sulejmana. Miała prawdopodobnie wpływ na politykę zagraniczną Turcji; zachowały się jej dwa listy do króla Polski Zygmunta Augusta, w których wyrażała współczucie po śmierci Zygmunta Starego. Istnieje teoria, że dość łagodna polityka Sulejmana wobec Polski wynikała z wpływu Roksolany, czującej silne związki z rodzinną ziemią. Sułtanka była znana z licznych fundacji budowli religijnych (jako pierwsza kobieta w Turcji), głównie meczetów i szkół koranicznych (m.in. w Stambule, Mekce, Medynie, Adrianopolu).